خاک برداری و گودبرداری اصولی ساختمان چگونه انجام می شود
بسیاری دو آیتم خاک برداری و گودبرداری در عملیات عمرانی را با یکدیگر اشتباه می گیرند. در حقیقت، خاک برداری برداشت پستی و بلندی های زمین بوده و عمق خاک برداری حدود 60 سانتی متر می باشد. بدین معنا که در خاکبرداری تنها پستی و بلندی های سطحی از روی زمین برداشته می شود. در مقابل گودبرداری معنای دیگری دارد. گودبرداری به معنای برداشتن پستی و بلندی های زمین با عمق بیش از 60 سانتی متر می باشد. لذا گودبرداری کاری به نسبت سنگین تر از خاک برداری بوده و بایستی با ماشین آلات مخصوص خود انجام شوند.
خاک برداری چیست؟
باید بیان شود که عملیات خاک برداری از اولین مراحل ساخت یک سازه می باشد. این عملیات در واقع هموار و هم شیب کردن بخشی از زمین است ( در نقشه های مهندسی این بخش از زمین کاملا مشخص و مشهود می باشد ) که در آن برآمدگی ها برداشته می شود و فرو رفتگی ها با سطح زمین هم تراز می گردد. به عبارتی ساده تر بخواهیم برای شما توضیح بدهیم این است که، با خاکبرداری تمام پستی ها و بلندی های زمین اصلاح می شود. در خاک برداری حداکثر تا عمق ۶۰ سانتی متری حفاری صورت می گیرد. البته این موضوع به نوع پروژه و نظر طراح بستگی دارد، در بسیاری از پروژه ها این مقدار ممکن است افزایش یابد. در پروژه هایی که بیشتر خاک برداری انجام می شود به صورت زیر می باشد :
- پروژه های راهسازی
- پروژه های خط لوله گاز و …
گود برداری چیست؟
عملیات گود برداری نیز مانند خاک برداری به هموار و هم تراز کردن بخشی از زمین می گویند که در آن‌ها عملیات حفاری تا بیش از عمق ۶۰ سانتی‌متری انجام می شود، اما نکته بسیار مهم در این مسئله این است که گود برداری بیشتر برای سازه ها انجام می شود که نیاز به فونداسیون دارند. همان طور که می دانید برای اجرای فونداسیون باید زمین را گود کرد و در داخل دل زمین عملیات ساخت فونداسیون را انجام داد.
عملیات گود برداری نیز با استفاده از ماشین آلات مهندسی صورت می گیرد و معمولا عمق آن بیش از 1 متر می باشد، مقدار گود برداری به عوامل زیر بستگی خواهد داشت :
- نوع زمین و خاک منطقه
- نوع سازه و میزان باربری آن
- نظر طراح
- نوع فونداسیونی که باید اجرا شود و …
انواع زمین ها در خاک برداری و گودبرداری
نکته بسیار مهم و موثر در خاکبرداری و یا گودبرداری، نوع زمین است. بسیار مهم است که شما می خواهید عملیات خاکی را در چه نوع زمینی انجام دهید. اگر زمین شما از نوع سخت باشد، عملیات خاکی شما نیز به نسبت دشوارتر خواهد بود. انواع زمین ها عبارتند از:
1- زمین دستی، نرم بیلی، ماسه و شن: این نوع زمین ساده ترین نوع زمین برای انجام خاکبرداری و گودبرداری بوده و این نوع عملیات به سهولت در آن قابل انجام اند. منظور از لفظ «زمین دستی» یا بعضا «خاک دستی»، زمینی است که خاک آن به صورت دستی و با دست یا همان بیل ریخته شده است.(نه به صورت طبیعی در طول سال های دراز و گذشت فرسایش و تحکیم خاک). خاک این نوع زمین ها، با فشار پا و بیل به سادگی قابل برداشتن می باشد.
2- زمین لجنی: این نوع زمین ها از نوع خاک های ریزدانه می باشد. آب در این نوع زمین ها بسیار زیاد بوده و به همین دلیل، زمین لجنی نام گرفته است. میزان آب در میان دانه های خاک این نوع زمین ها به قدری زیاد است که ماشین آلات خاکی روی آن، تحت اثر وزن خود در خاک فرو خواهند رفت.
3- زمین کلنگی: این نوع زمین ها، اگرچه باز هم زمین سختی نیست، اما از دو مورد بالایی سخت تر است. خاک این نوع زمین ها به کمک کلنگ کنده و با بیل برداشته می شود. البته این زمین ها به اندازه ای سخت نیست که پس از ضربه کلنگ، آثار کلنگ روی خاک آن دیده شود. به همین دلیل پس از هر ضربه کلنگ روی این نوع خاک، یک توده خاک خواهد ریخت.
4- زمین دج: این نوع زمین به مراتب سخت تر از کلیه موارد بالا می باشد. این زمین به سختی با کلنگ کنده می شود و با بیل برداشته می شود. این زمین به قدری سخت است که جای ضربات کلنگ روی این نوع زمین می ماند. بهترین راه برای خاکبرداری در این زمین ها، استفاده از دج بر است.
5- زمین های سنگی: سخت ترین نوع زمین است. این زمین به صورت یکپارچه سنگی بوده و از این رو کار با این زمین بسیار مشکل است. برخی به اشتباه، به زمینی که در آن قلوه سنگ زیادی وجود دارد، زمین سنگی می گویند. اما این امر اشتباه بوده و زمین سنگی بایستی به صورت کامل سنگی باشد. معمولا برش این نوع زمین، به کمک مواد منفجره و سوزا صورت می گیرد. البته بایستی به این نکته نیز توجه داشت که استفاده از مواد منفجره، در همه مناطق میسر نیست. بلکه می بایست در مناطق آبادی، این نوع سنگ با بولدوزر D9 کنده شده و با D8 برداشته شود.
