اسکلت بتنی چیست ؟

آرماتور بندی از حساسترین قسمتهای اجرایی در مقاوم سازی سازه های بتنی است که در صورت عدم رعایت اصول و قوانین در اجرای آن، تحمل سازه در نیروهای برشی، کششی و فشاری، کمتر از مقدار محاسبه شده خواهد بود.

اسکلت بتنی سازه ای است که در ساخت آن از بتن یا از بتن آرمه (شن، ماسه، سیمان، پولاد به صورت میلگرد ساده یا آجدار) استفاده شده باشد.

در ساختمان ها در صورت استفاده از بتن آرمه در قسمت های مختلف آن مثل ستون ها و پی و شاه تیرها، آن ساختمان یک اسکلت بتنی به شمار می آید.

برخی از مزیت های اسکلت بتنی چیست ؟

مقاومت آن در برابر آتش زیاد است

اجرای اسکلت بتنی نسبت به سازه فلزی نیاز به تخصص و مهارت و نظارت و کنترل کمتری دارد

برای آن دسته از کارفرمایانی که مایلند هزینه پروژه را به صورت خرد تر و با توجه به پیشرفت پروژه پرداخت کنند اسکلت بتنی گزینه مناسب تری خواهد بود.

مراحل ساخت بنا با سیستم اسکلت بتنی چیست ؟

خاکبرداری و تسطیح

اجرای بتن مگر

قالب بندی فونداسیون ( پی )

آرماتور بندی فونداسیون و قرار دادن میلگرد های انتظار برای اجرای ستون ها

بتن ریزی فونداسیون

مراقبت از بتن ریخته شده تا ۷ روز

باز کردن قالب های فونداسیون

آرماتور بندی ستونها و قراردادن میلگرد انتظار برای سقف ها ( تکرار این پروسه تا سقف آخر )

قالب بندی ستون ها ( تکرار این پروسه بعد از اجرای سقف ها تا سقف آخر )

بتن ریزی ستون ها ( تکرار این پروسه بعد از اجرای سقف ها تا سقف آخر )

قالب بندی سقف با استفاده از جک های حمایتی

آرماتور بندی تیر های افقی و در گیر کردن آرماتورهای انتظار ستون ها با آنها

نصب تیرچه های سقف و قراردادن سر و ته تیرچه ها در میلگردهای بافته شده ی تیرها ( آرماتوربندی راه پله نیز هم زمان با هر سقف در تراز طبقه انجام میشود )

بطور عمده مقاوم سازی سازه های بتنی به سه طریق صورت می گیرد :

کاهش بارهای وارده برسازه

وصله کردن یا به عبارتی تقویت اعضای موجود

اضافه کردن یک تعداد اعضای جدید.

اسکلت های بتنی جزو رایج ترین انواع ساختمان های مدرن به حساب می آیند. این نوع ساختمان ها معمولاً شامل یک چهارچوب یا یک اسکلت بتنی هستند. بخش های افقی سازه های بتنی شامل تیرها و بخش های عمودی آن شامل ستون ها هستند.

این واقعیت وجود دارد که سازه های بتنی دارای عمر طراحی هستند بدین مفهوم که یک سازه بتنی برای عمری معین طراحی می شود گرچه این عمر ۵۰ یا ۶۰ سال باشد. بتن با گذشت عمر دچار افت و خزش می شود که نهایتا باعث تأثیر منفی در عملکرد

سازه هنگام وقوع زلزله می شود.

سازه بتن آرمه در واقع چهارچوبی است که از اجزای شدیداً به یکدیگر متصل تشکیل شده است. این نوع اتصالات با عنوان اتصالات لحظه ای شناخته می شوند. متداول ترین نوع پوشش کف در سازه های بتن آرمه را دال ها تشکیل می دهند. در بتن آرمه،

دال به یک عضو سازه ای اطلاق می شود که ضخامت آن در مقایسه با دو بُعد دیگر آن کوچک بوده و برای انتقال بار در بام، کف های ساختمانی و پی ها به کار می رود.

اجرای اسکلت بتنی

اجزاء تشکیل دهنده یک ساختمان بتنی به شرح زیر می باشد :

۱-پی

۲-ستون

۳-تیرهای اصلی

۴-سقف

۵-دیوار

مراحل اجرا

پی و اجرای آن :

شرایط پی کنی و پی ریزی و نوع فنداسیون ساختمان بتنی هیچ فرقی با ساختمانهای دیگر ندارد و از همان انواع فنداسیون در اینجا استفاده شود ولی در اینجا دیگر فنداسیون منفرد نداریم و عرض ارتفاع پی نواری برای ساختمان بتنی با فلزی به علت وزن

زیاد ساختمان بتنی متفاوت است .

در اینجا هم عرض و ارتفاع مفطع پی با توجه این مکانیک خاک و بارهای وارده و موقعیت منطقه از لحاظ زلزله تعیین می شوند تفاوت عمده فنداسیون ساختمان بتنی با ساختمان فلزی در اتصال ستون به فنداسیون است که در ساختمان بتنی بجای اتصال

تیر فلزی به بیس پلیت از میل گردهای انتظار برای اتصال میل گردهای ستون و فنداسیون استفاده می شود که طول آرماتورهای انتظار یک ششم طول ستون است .

اجرای ستونهای بتنی

ستونها اعضای فشاری هستند که جهت انتقال بار ساختمان به زمین مورد استفاده قرار می گیرند و ستونهای بتنی که در محل اجرا می شوند شکلهای مختلفی می توانند داشته باشند

۱-مربعی شکل

۲-مستطیلی شکل

۳-دایره ای شکل

۴-چند ضلعی

حداقل میلگرد ها برای یک چند گوشه یک میلگرد به ازای هر گوشه می باشد و برای مقطع دایره ای شکل حداقل میلگرد ها ۶ عدد می باشد فاصله میلگرد ها در ستونها از هم حداقل ۵ سانتی متر و حداکثر ۲۵ سانتی متر است نسبت سطح مقطع میلگرد ها

به سطح مقطع ستون حداقل ۰٫۸% و حداکثر ۴% و ۶% در شرایط خاص می باشد و حداقل سایز میلگرد ۱۴ می باشد پوشش بتن برای عناصر فولادی حدود ۵-۲٫۵سانتی متر است .

در یک ستون به ازای هر متر ۴ عدد خاموت بسته می شود ، معمولا به ازای هر ۲۵ سانتی متر یک خاموت بطور استاندارد است ، در ۱/۶طول ستون از پائین و بالا فشرده می شود و می تواند ۱۵ سانتی متر کمتر شود و به ازای هر ۱۵ سانتی متر جهت تقویت

در مقابل کمانش بسته شوند بطور مثال اگر طول ستون ۳ متر باشد در نیم متر از پائین و بالای ستون خاموتها باید فشرده شوند .

برای اینکه محور میلگردها ی ستون ثابت بماند و بعد ستون کوچک نشود میلگردها را خم می کنند و خم آنها به اندازه ۴۰ برابر قطر میلگرد است .

البته شماره و طول میلگردهای ستون و اینکه میلگردها چقدر باید از سقف بالا تر باشند تا میلگرد انتظار برای ستون طبقه بعد باشند در نقشه مربوط به ستون بتنی داده شده است .

اجرای تیر و سقف ساختمان بتنی

ابعاد مربوط به مقطع تیر وتعداد میلگردها و میلگردهای تقویتی در تیر در نقشه داده شده است و در تیرها خاموتها کار مقابله با نیروهای برشی دارند که مثل ستون در ابتدا و انتها تیر فشرده می شوند .

میلگردهای تقویتی در ابتدا و انتها تیر در بالای تیر و برای مقابله با نیروهای فشاری در نظر گرفته می شوند و در وسط تیر در پائین تیر و برای تحمل نیروهای کششی لحاظ می شوند و چون برش تحت زاویه ۴۵ درجه ماکزیمم است زیرا با توجه به دایره

موهر تنشها ، تنش برشی که برابربا تحت زاویه ۴۵ درجه ماکزیمم است . به همین خلطر آرماتورهای تقویتی را تحت زاویه ۴۵ درجه بهم وصل می کنند .

اجرای سقف تیرچه بلوک

سقف تیرچه بلوک شامل تیرچه و بلوک است که تیرچه کار تیر فرعی و بلوک بعنوان قالب برای بتن ریزی و عایق صوتی عمل می کند و به دلیل فضاهای خالی داخل آن موجب سبک شدن سقف می گردد . بطوری که در عمل به سقف تیرچه بلوک سقف

سبک هم می گویند

برای اجرای این پروژه و بطور کل ساختمان های بتنی به کارگاه های زیر نیاز داریم :

۱-قالب بندی یا کارگاه نجاری

۲-آرماتوربندی

۳-تهیه بتن

۴-تهیه شن و ماسه

اجرای اسکلت بتنی، از جمله بزرگترین نقاط ضعف در صنعت ساختمان سازی ایران می باشد.

متاسفانه در شرایط حاضر، برای مهندسین ناظر امکانی برای تغییر روش های اجرای اسکلت بتنی، وجود نداشته و این امر، تنها با اتخاذ تدابیری گسترده، توسط نهادهای رسمی متولی ساختمان سازی در ایران محقق خواهد شد. در این نوشتار تلاش خواهد

شد تا با ارائه روش هایی ساده و قابل اجرا، در شرایط موجود بتوان سازه های بتنی را در حد قابل قبولی کنترل نمود.

ستون ها مهم ترین عضو سازه های ساختمانی هستند که در سازه های بتنی، بتن آن ها با روش های دستی ساخته شده و از ارتفاع، با غیر اصولی ترین روش ها، به درون قالب ستون ریخته می شوند.

برای کنترل کیفیت بتن در اسکلت بتنی می توان انجام آزمایش تعیین مقاومت بتن را برای سازنده بنا، اجباری نمود ولی متاسفانه مالکین به خاطر هزینه های آزمایش، از انجام آن طفره رفته و شهرداری ها نیز حمایت لازم را از مهندسین ناظر برای انجام

آزمایش به عمل نمی آورند. به جرات می توان گفت که بیش از ۹۰ درصد سازه های بتنی شخصی ساز در ایران، محروم از آزمایش های مرسوم تعیین مقاومت بتن می باشد.

در سقف ها، به دلیل حجم بیشترشان، برای مالکین مقرون به صرفه است که بتن را از کارخانه های تولید بتن، با کیفیت مناسب تری تهیه کنند و لازم به توضیح است که کارخانه های تولید بتن از بتن خود نمونه گیری می کنند ولی به طور کلی صحت

نتایجشان مورد تردید می باشد. چرا که نمونه های برداشت شده در شرایطی مناسب تر از کارگاه ساختمانی عمل آوری می شوند. بتن ستون ها با روش های دستی ریخته می شود که امکان نمونه برداری صحیح وجود نداشته و تنها راه کنترل کیفی بتن،

کرگیری از آن بوده که مستلزم هزینه زیاد و تخریب قسمتی از ستون می باشد که در شرایط موجود، ممکن به نظر نمی رسد.

مراحل بازدید برای نظارت بر اجرای اسکلت بتنی

بعد از اتمام آرماتوربندی ستون های هر طبقه :

-کنترل مقاطع ستون ها با نقشه های مصوب شامل ابعاد ستون ها، تعداد آرماتورهای طولی و عرضی، فاصله ستون ها و …

-فاصله خاموت ها در پایین و بالای ستون و همچنین در وسط ستون کنترل می شود.

-فاصله اولین خاموت تا بتن سقف حداکثر ۵ سانتیمتر باشد.

-آرماتورهای برشی سنجاقکی کنترل شود.

-همه خاموت ها بایستی با سیم به طور مناسب و محکم به آرماتورهای طولی بسته شده باشد.

-طول آرماتورهای طولی برابر با مجموع ارتفاع طبقه، ضخامت سقف و طول لازم برای انتظار طبقه بالاتر خواهد بود و می بایستی در بازدید این مرحله، طول آرماتورهای طولی را نیز کنترل نمود.

-بتن سقف و تیرهای طبقه پایین تر کنترل شوند تا کرمو نباشند.

-ارائه تذکرات لازم در خصوص شاقول کردن قالب ستون ها به پیمانکار

-کنترل درز انقطاع برای ستون های کناری

یک هفته بعد از بتن ریزی ستون های هر طبقه :

-شاقول بودن (قائم بودن) ستون ها و عدم وجود پیچش در آن ها

-کرمو نبودن ستون ها : اگر لایه کرمو دارای ضخامت کمی باشد می توان قسمت خراب را تراشید و جای آن را با ترکیبات اپوکسی یا بتن مناسب با عیار ۴۵۰ کیلوگرم سیمان در متر مکعب بتن پر نمود ولی اگر قسمت خراب تا اعماق ستون پیش رفته باشد،

باید ستون را تخریب نموده و مجددا اجرا نمود.