بتن از نظر مقاومت در برابر تنش فشاری ایدهال عمل میکند اما ضعف بتن در مقابله با تنشهای برشی و کششی انکار ناپذیر است. تنشهای برشی که ناشی از باد باشد یا تنشهای کششی و برشی ناشی از زلزله یا تنشهای ارتعاشی میتواند منجر به
شکست شود.بتن ساده آسیبپذیر است و نیاز به تقویت دارد. برای تقویت آن از میلگردهایی استفاده میکنند که درون بتن کاشته میشود و میزان تحمل بار کششی بتن را افزایش خواهد داد.وظیفه تحمل بار کششی با بتن و وظیفه تحمل بار کششی
وظیفه فولاد خواهد بود و در نهایت آرماتور بندی بتن آسیبپذیر را به نوعی از مصالح قابل اعتماد و ایدهال تبدیل خواهد کرد.در واقع آرماتوربندی یعنی مسلح سازی بتن در برابر انواع تنشهای واردشده به سازه که از زمان اختراع آن در قرن 21 تا به امروز
صنعت ساخت و ساز در جهان را متحول کرده است.
کار آرماتوربندی با میلگرد انجام میشود. میلگردهایی از جنس فولاد با قرارگیری داخل بتن، کشش بتن را تقویت میکنند. نوارهای فولادی یا سیم فولاد که برای این کار استفاده میشود برای قرارگیری بهتر داخل بتن بهتر است آج دار باشد تا اتصال بهتر انجام
شود.بر اساس آمارها، عملکرد ساختمانهای فولادی در برابر زلزله ایدهال است به همین دلیل سرمایهگذاریهای بسیار زیادی در زمینه ساختمانهای فولادی در جهان انجام شده است.
استانداردهای مختلفی در زمینه انتخاب میلگرد مناسب برای آرماتوربندی وجود دارد. انتخاب میلگرد بر اساس میزان مقاومت کششی و مقاومت تسلیمی خواهد بود که میلگرد قرار است تحمل کند. صنعت ذوب آهن اصفهان در تولید میلگرد از استاندارد
روسی تبعیت میکند.
1- فولاد صاف، بی آج و نرم که مقاومت کششی آن 3600 و مقاومت تسلیم آن 2400 کیلوگرم بر سانتیمتر مکعب است. نام این فولاد A-1 گذاشته شده.
فولاد آجدار، نیمه سخت که مقاومت کششی 5000 و مقاومت تسلیم 3400 کیلوگرم بر سانتیمتر مکعب دارد. این فولاد A2 نام گذاری شده است.
فولاد آجدار با آجهای پیچیده، کاملا سخت با مقاومت کششی 6000 و مقاومت تسلیم 4000 کیلوگرم بر سانتیمتر مکعب که با نام A3 شناخته میشود.
تفاوت دیگری که در ساخت میلگردها وجود دارد، علاوه بر نوع آن در اندازه قطرها است. طیفی از قطرهای متفاوت از میلگردها وجود دارد. بالاترین قطر در میان میلگردهای ساخته شده در ایران 400 میلیمتر است.
همانطور که میدانید اساس ساخت فولاد ترکیب آهن است و کربن. در حالیکه برای ساخت میلگرد برای آرماتوربندی از ترکیب 99 درصد آهن و یک درصد ترکیبی از منگنز و گوگرد و فسفر و البته کربن ساخته میشود.
آنچه کیفیت فولاد و درجه آن را متمایز میکند درصد کربن به کار رفته در آن است. فولاد با درصد کربن 0.40 درصد را فولاد گرم مینامند. فولاد با درصد کربن 0.25 درصد را فولاد سرد. بالا رفتن درصد کربن به بالا رفتن انعطاف میلگرد کمک میکند.
به طور کلی میتوان سه نوع اتصال متفاوت میلگرد در آرماتور بندی را نام برد. اتصال اول به صورت مکانیکی است. اتصال دوم را اتصال با شیوه جوشدادن مینامند. اتصال سوم به روش پوششی است که با نام LAP شناخته میشود.
بیشترین اثر آرماتوربندی بر محیط زیست را به کاهش میزان استفاده از بتن میتوان خلاصه کرد. در واقع آرماتوربندی باعث میشود که زمان ساخت و ساز کم شود و میزان استفاده از بتن نیز کم شود که این به معنای تاثیر مثبت بر محیط زیست است.
برای ساخت بتن و سیمان پرتلند حجم بالایی از منابع طبیعی مورد استفاده قرار میگیرد و حجم بالایی از کربن دیاکسید وارد کره زمین میشود. تاثیر مخرب بتن بر محیط زیست آنقدر بالاست که میتوان گفت به تنهایی سازههای بتنی مسئول 6 درصد
تولید کربن دیاکسید در جهان است.علاوه بر این سازههای بتنی دورریز بالایی خواهند داشت. با آرماتوربندی میتوان حجم استفاده از بتن را کم کرد و زمان ساخت و ساز و دور ریز را کاهش داد.
عمر سازههای بتنی چیزی میان 50 تا 100 سال است. عمری کمتر از آن چیزی که مهندسان قرن 20 انتظارش را داشتند. از آنجایی که قدمت سازههای بتنی بسیار بیشتر از سازههای فولادی است، سازههای بتنی با عمر بالا بیشتر است.
هزینههای بسیار بالایی برای بازسازی این سازهها پرداخت میشود و سالهای آینده باید شاهد تخریب کامل بسیاری از ساختمانهای بتنی باشیم. آرماتوربندی میتواند عمر سازههای بتنی را افزایش دهد.
یکی از ضعفهای فولاد تمایل شدید به خوردگی است. برای جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی فولاد باید هنگام اجرای آرماتوربندی هرگونه مواد اضافه شامل رنگ یا گل یا قیر پاکسازی شود. در صورتیکه پوشش نامناسب اطراف فولاد وجود داشته باشد
نتیجه تخریب عمیقی است که با نام “سرطان بتن” شناخته میشود.
بتن یک ماده یکپارچه و یکنواخت است. میلگرد نیز عمدتا از آهن تشکیل شده که امکان واکنشهای شیمیایی در آن بالاست و اگر زمان آرماتوربندی سطح آن کاملا تمیز نباشد تخریب پس از کار گذاشتن میلگرد آغاز میشود.
رطوبتی که از طریق ترکهای موجود به بدنه میلگرد میرسد باعث خواهد شد که میلگرد تبدیل به یک باتری بزرگ شده و به مرور زنگ آهن ایجاد شود. واکنش الکتروشیمیایی یک سر میلگرد را به آند و سر دیگر آن را به کاتد تبدیل خواهد کرد.